Charyzma – boski dar czy kompetencja do zdobycia

Zainteresowania badaniami nad charyzmą trwają od stulecia, a od prawie pół wieku skupiają się konkretnie na tym, co czyni człowieka charyzmatycznym. Dzięki temu lepiej rozumiemy ten trudny do zdefiniowania status, potrafimy zidentyfikować elementy składające się na charyzmatyczny wizerunek i wskazać metody, które mogą pomóc rozwinąć osobistą charyzmę jednostek.
Niezależnie od definicji charyzmy i charyzmatycznej osobowości (a jest ich wiele) spróbujmy wypreparować cechy, którymi charakteryzują się osoby charyzmatyczne. Oto niektóre z nich:

1. Posiadanie wizji.
2. Autentyczność, zmotywowanie i gotowość.
3. Elokwencja i umiejętności wystąpień publicznych.
4. Zwracanie uwagi na innych.
5. Pewność siebie i odczuwanie wewnętrznej motywacji.

Jeśli pracujesz w dziale PR i masz za zadanie zadbać o dobry wizerunek firmy, kształtować stosunki z otoczeniem i skutecznie dbać o pozytywne relacje z interesariuszami, umiejętność budowania charyzmatycznego wizerunku, z wykorzystaniem proponowanych elementów, będzie szczególnie przydatna.

Posiadanie wizji

Charyzmatyczne osobowości mają wizję przyszłości. Wizja ta jest porywająca, ekscytująca i oddziałuje mobilizująco na innych. Nośności jej dodaje jasny i obrazowy program działania: kierunek podążania, cele do osiągniecia i elementy rzeczywistości, którym się przeciwstawiają.
Stań się inicjatorem i pierwszą osobą, która dostrzega możliwości działania, wskazuj zespołowi, klientom i szerokiemu otoczeniu drogi, którymi mogą podążać, by osiągnąć cel (często ten, który sam wyznaczysz).
Nie bój się sprzeciwić zastanemu i ogólnie przyjętemu stanowi rzeczy, wdrażaj nowe, niekonwencjonalne rozwiązania i metody działania. Taka postawa inspiruje i fascynuje. Odbiorcy, widząc śmiałość wizji wykraczającej poza tradycyjne schematy, chętnie podążają w nieznane i poddają się magii nowej rzeczywistości.
Nie czekaj – działaj!
Kiedy coś robisz i mówisz – bierz za to odpowiedzialność. Dziel się swoimi pomysłami i traktuj je poważnie. Zaakceptuj presję związaną z odpowiedzialnością. Zwycięstwo wynagrodzi wysiłek!
 

Lekcja 1. Charyzmatyczne przywództwo John Quincy Adams, szósty prezydent USA, twierdził, że bycie charyzmatycznym przywódcą to inspirowanie ludzi do tego, by więcej marzyć, więcej się uczyć, więcej działać i stawać się kimś więcej. By osiągnąć ten cel, charyzmatyczny przywódca: Nie mówi: Naprzód!, tylko: Za mną! Jest w centrum działań, przewodzi i pokazuje, jak postępować. Ludzie wierzą, że dotrą pod jego przywództwem do wyznaczonego celu. Sprawia, że jego wizje stają się wizją ogółu, ludzie podczas pracy czują się częścią wielkiego dzieła. Mają przy tym poczucie bezpieczeństwa i własnej sprawczości. Potrafi odczytywać emocje podwładnych, dawać dowody zaufania, wspierać jednostki i wskazywa,ć jak właściwe wykonanie zadania wpłynie na końcowy sukces całego zespołu. Daje dowody, że w każdej chwili można na niego liczyć, że można mu zaufać i na nim polegać. Zawsze i w każdej sprawie stanie po stronie zespołu. Jest wsparciem w czasach kryzysu. Daje motywację, wyznacza drogi i skuteczne metody, jak z niego wyjść, wzmacniając ludzi i organizację. Zauważa sukcesy jednostek i zespołów, docenia wysiłki, potrafi celebrować sukcesy i dawać poczucie satysfakcji. Lider to ten, który przewodzi nie dla własnego sukcesu, tylko dla wspólnego zwycięstwa!

Autentyczność, zmotywowanie i gotowość

Człowiek z charyzmą jest dumny z tego, że jest sobą. Taka postawa wymaga odwagi, bo wymusza przyznanie się do tego, że nie jest się perfekcyjnym.
Kiedy zdecydujesz się na to, otoczenie doceni, że, jak mawiała Judy Garland, „Jesteś pierwszorzędną wersją siebie, a nie drugorzędną wersją kogoś innego”.
Jeśli zdarzy się Tobie potknięcie, otwarte przyznanie się do błędu i wzięcie odpowiedzialności są kluczowe dla budowania szacunku. Kolejnym krokiem na tej drodze jest działanie i rozwiązanie problemu.
Arystoteles mówił: „Jeżeli chcesz uniknąć krytyki: nic nie mów, nic nie rób, bądź nikim”.
Konsekwencją odważnego działania jest poddanie się ocenie innych. Charyzmatyczne osobowości wiedzą, że ci, którzy doczekali się krytyków, mają dowód, że osiągnęli sukces. Zdają sobie sprawę z własnej wartości, widzą swoje sukcesy. Tworzą projekty większe od nich samych, potrafią rozpoznać swoje mocne strony i maksymalizują własny potencjał. Czekają na wyzwania i konfrontują się z nimi. Wiedzą, że mogą na siebie liczyć i nawet w najtrudniejszych sytuacjach nie poddadzą się – bo tak postanowili!
Są nastawieni na działanie, a nie uniki. Idą do przodu mimo trudności, a czasem właśnie dlatego, że one są. Im większe przeciwności pokonują, tym większa rodzi się duma z sukcesu i energia do kolejnych działań.
Charyzma rozwija skrzydła w czasach kryzysu. Jeśli chcesz się sprawdzić w trudnych momentach, zdecyduj się na wyjście z cienia w czasach spokoju. Da Ci to możliwość weryfikacji, ile jesteś w stanie znieść i jak daleko możesz zajść. Codziennie dąż do celu, nie przestawaj w doskonaleniu, baw się tym, że dajesz radę!
Dzięki częstym konfrontacjom z wyzwaniami zdobywasz doświadczenie w mierzeniu się z efektami podejmowanych odważnych decyzji. Gdy przyjdzie czas na działania w kryzysie, możesz zacząć natychmiast funkcjonować bez zastanawiania się, skąd wiesz, co zrobić. Wcześniejsze przygotowania, opracowywanie strategii, wybór opcji i możliwości dają siłę bycia gotowym na każdą próbę.

Elokwencja i umiejętności wystąpień publicznych

Umiejętność właściwego zwracania się do audytorium wydaje się jedną z najważniejszych cech charyzmatycznej osobowości. Tak w warstwie werbalnej, jak i niewerbalnej.
Podczas komunikowania swojej wizji czy pomysłów bądź odważny i odwołuj się do emocji! Jeśli je rozbudzisz, skłonisz ludzi do działania.
W 1961 r., gdy okazało się, że Rosjanie wyprzedzili USA, wysyłając Jurija Gagarina na orbitę okołoziemską, John F. Kennedy wygłosił przed Kongresem sławną mowę. Ogłosił w niej, że przed końcem dekady Stany Zjednoczone wyślą załogową misję na Księżyc. Większość uznała, że jest to skrajnie odważna deklaracja. Pracownicy NASA natomiast odebrali ją jako wyraz ogromnego zaufania i przyznali, że dało im to ogromną motywację do działania.
W następnym roku Kennedy dodał, że zdecydowano się na lot na Księżyc „nie dlatego, że jest to łatwe, ale wręcz przeciwnie, ponieważ jest to trudne".
W podobnym duchu utrzymane było przemówienie Winstona Churchilla z 1940 r., w którym wzywał Brytyjczyków do wojny z Niemcami: „Chciałbym powiedzieć Izbie, tak jak powiedziałem ministrom nowego rządu: mogę wam obiecać tylko krew, znój, łzy i pot. Stoimy przed ciężką próbą z najbardziej bolesnego rodzaju. Mamy przed sobą wiele, wiele miesięcy walki i cierpienia. (…) Zapytacie, jaki jest nasz cel? Odpowiem jednym słowem. Zwycięstwo. Zwycięstwo za wszelką cenę”.
Mówiąc o swoich celach, roztocz przed słuchaczami obiecującą wizję sukcesu, opisz ją tak, by była realna, jasna i ekscytująca dla wszystkich, wytycz drogę, nie kryj przeszkód, przekaż wiarę, że sobie z nimi poradzicie.
Przedstaw swą wizję tak, by inni uznali ją za swoją.
Posługuj się metaforami, symbolami, analogiami i porównaniami, buduj obrazy, opowiadaj historie, które będą niosły w świat Twój przekaz. Odnoś się do otaczającej rzeczywistości i tak jak Napoleon twórz hasła. Przed bitwą pod piramidami słynny wódz powiedział: „Żołnierze, czterdzieści wieków patrzy na Was!” Pamiętamy o tym do dziś.
Odwołuj się do wszystkich pięciu zmysłów, by każdy mógł odnaleźć się w stworzonym przez Ciebie świecie.
Zamknij swoje przemówienie konkluzją lub wezwaniem do działania, tak by słuchacze po wyjściu z sali dokładnie wiedzieli, co mają zrobić.
Nie zapomnij o niewerbalnych kodach komunikacyjnych, które szybciej i bezpośrednio trafiają do pierwotnych struktur mózgu. Za ich pomocą skutecznej rozbudzisz entuzjazm.
Zachowanie zorientowane na innych, takie jak: otwarte gesty skierowane w stronę publiczności, wyzbycie się stereotypowych sygnałów nerwowości (ściskanie i pocieranie rąk, drapanie się, poprawianie ubrania, dotykanie twarzy) pozwala na uznanie mówiącej osoby za bardziej wiarygodną i uczciwą.
Pamiętaj, by oba komunikaty: werbalny i niewerbalny były spójne. Jeśli nie będą...