Crowdfunding udziałowy – jak budować społeczność inwestorów?

1. Co to jest crowdfunding udziałowy?

Crowdfunding udziałowy (ang. equity crowdfunding) oznacza crowd (tłum) oraz funding (finansowanie). W polskiej wersji – zbiórka społecznościowa. Przymiotnik „udziałowy” wskazuje, że w zamian za wsparcie finansowe inwestor otrzymuje udziały w spółce, najczęściej akcje. Zbiórka odbywa się na internetowej platformie crowdfundingowej.
Charakterystyczny dla inwestycji crowdfundingowych jest niski próg wejścia, zaczynający się od kilkuset złotych. Dzięki temu każdy, kto wierzy w projekt, może wspomóc twórców w jego realizacji. Finalnie na ostateczną kwotę zbiórki złożą się więc setki mniejszych wpłat od inwestorów, którzy staną się współwłaścicielami spółki i wejdą w skład akcjonariatu. W przyszłości, gdy przedsiębiorstwo zyska na wartości, mogą uczestniczyć w podziale zysków poprzez dywidendę lub sprzedać akcje.

2. Zalety crowdfundingu udziałowego

W ramach crowdfundingu udziałowego wyróżniamy korzyści finansowe, społecznościowe i wizerunkowe.
Zbiórka społecznościowa to przede wszystkim prosty sposób na pozyskanie środków finansowych. Alternatywny dla kredytu, inwestora strategicznego czy debiutu giełdowego. Jedyny wymóg to przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę akcyjną, co oczywiście wiąże się z kosztami administracyjnymi. Jednakże w ramach zbiórki crowdfundingowej możemy zebrać nawet kilka milionów złotych.
Crowdfunding udziałowy to także znakomita okazja do budowy zaangażowanej społeczności fanów zainteresowanych rozwojem naszego projektu. Każdy pozyskany inwestor stanie się bowiem najwierniejszym klientem oraz realnym ambasadorem naszej marki.
Popularność crowdfundingu powoduje, że emisja akcji przynosi spółkom również realne korzyści wizerunkowe. Pomysłem zaczynają interesować się media, osoby zainteresowane innowacjami, jak również potencjalni klienci, co wpływa na rozgłos projektu. Nawet jeśli te osoby nie byłyby zainteresowane partycypowaniem w biznesie, mogą oczekiwać wprowadzenia produktu lub usługi na rynek. Czas emisji to bardzo dobra reklama marki i samej spółki, która rzetelnie zweryfikuje rynek pod kątem zainteresowania usługą.

3. Platformy crowdfundingowe

Zbiórki organizowane są na platformach crowdfundingowych. To serwisy internetowe, których celem jest skojarzenie spółki poszukującej kapitału z inwestorem gotowym wyłożyć finansowe wsparcie. Na stronie emisyjnej potencjalni wspierający mają możliwość poznać pomysł i dokonać mikropłatności w zamian za akcje.
W Polsce funkcjonuje kilka platform crowdfundingowych. Decydując się na wybór jednej z nich, warto wziąć pod uwagę jej doświadczenie, ewentualną specjalizację w danej branży oraz proponowane wsparcie w promocji kampanii. Koszt współpracy zwykle opiera się na tzw. opłacie wstępnej, która uwzględnia m.in. koszty obsługi prawnej, a następnie, w zależności od przekroczenia progu powodzenia, procencie od zebranej kwoty.

4. Crowdfunding udziałowy – krok po kroku

Decydując się na crowdfunding udziałowy, przedsiębiorca powinien mieć jasno sprecyzowany cel emisyjny, na który będzie zbierał środki, ustaloną kwotę, która zapewni mu jego realizację, oraz procent akcji, który zamierza oddać inwestorom. Formalnie musi przygotować Dokument Ofertowy, gdzie inwestorzy będą mogli zapoznać się z działalnością spółki i następnie podjąć świadomą decyzję o inwestycji.
Zbiórka crowdfundingowa to nie wyłącznie okres wyznaczony na sprzedaż akcji. To również, a nawet przede wszystkim, czas poprzedzający emisję, potrzebny na zbudowanie wokół projektu zaangażowanej społeczności. Kampania crowdfundingowa powinna więc trwać nawet pół roku i składać się z trzech etapów: przygotowania do startu, emisji akcji i relacji inwestorskich po zakończonej zbiórce. W tak ważnej kwestii jak finansowanie naszego projektu biznesowego nie powinno się „iść na żywioł”. Zbiórka crowdfundingowa to ciężka i czasochłonna praca. I wprawdzie są zbiórki, które zakończyły się w kilka godzin, ale są to absolutne wyjątki, które również poprzedzały szerokie działania z zakresu PR i marketingu. Przyczyn niepowodzenia najczęściej upatruję w potraktowaniu emisji jak słupa ogłoszeniowego, gdzie kwestię sukcesu zbiórki pozostawia się losowi doprawionemu poczuciem o fantastyczności własnego pomysłu i modzie na crowdfunding.

4.1. Przygotowanie do emisji w ramach crowdfundingu udziałowego

Nigdy nie mamy pewności, czy nasza idea spotka się z zainteresowaniem inwestorów. Chcąc zwiększyć szanse na pozyskanie środków, powinniśmy sumiennie odrobić pracę domową, czyli opisać cel naszej zbiórki, zaprezentować spółkę, rozwijany projekt oraz zespół pracowników. Przedstawmy swoją wizję oraz powód, dla którego zdecydowaliśmy się rozpocząć dany projekt. Inwestorzy muszą uwierzyć w naszą ideę, która w określonej perspektywie przyniesie im wymierne zyski finansowe. A jednocześnie poczuć, że za projektem stoją osoby z doświadczeniem i kompetencjami, które stąpają po ziemi z realnym projektem do zrealizowania.
Pokrótce przyjrzyjmy się najważniejszym zmiennym emisji, które należy dokładnie dopracować przed startem i zawrzeć w ramach czytelnego harmonogramu.

Kwota i czas trwania emisji
Wiedząc, jakiej sumy potrzebuje nasz projekt, warto wziąć pod uwagę aspekt psychologiczny zbiórki. Zbyt wysoka kwota może odstraszyć inwestorów. Na jej tle niewielkie wpłaty – charakterystyczne dla crowdfundingu – mogą sprawiać wrażenie niskiego zainteresowania emisją. W kontekście czasu 90 dni to naprawdę długi okres, który należy wypełniać aktywnościami w komunikacji inwestorskiej. Niska dynamika, szczególnie w środkowym etapie zbiórki, może zrodzić wśród inwestorów obawy o sens inwestycji. Optymalnym czasem emisji jest więc 45–60 dni, które ewentualnie możemy wydłużyć do 90 dni.
Pamiętaj, że czas, który należy sumiennie przepracować, to właśnie tygodnie przed emisją. Wówczas zaczynamy informować świat o projekcie i budować społeczność, która będzie czekać na start emisji. Dla etapu przygotowującego 90 dni jest absolutnym minimum.

Strona internetowa emisji crowdfundingowej
Podstawą naszych przygotowań jest zbudowanie przejrzystej i wyczerpującej w informacje strony emisyjnej na platformie crowdfundingowej. Powinna szczegółowo przedstawiać projekt, warunki emisji oraz argumenty, które sprawią, że inwestorzy powierzą nam własne finanse. To żmudna i czasochłonna praca wymagająca wielu kompromisów, której w żaden sposób nie powinniśmy zostawiać na ostatnią chwilę. Informacje, które powinna zawierać poprawnie zbudowana strona emisyjna, przedstawia tabela 1.
 

Tabela 1. Rekomendowana zawartość strony internetowej emisji crowdfundingowej w kontekście działań PR

Sekcja	sekcja na samej górze z buttonem przekierowującym do operatora mikropłatności, jak również informacjami odnoszącymi się do emisji, takimi jak kwota, procent oferowanych akcji, postęp zbiórki, liczba aktualnych inwestorów oraz czas do końca kampanii
Aktualności	sekcja w momencie startu niewidoczna, uzupełniana w miarę zaistnienia istotnych zdarzeń
Co nas wyróżnia?	wyróżniki naszej spółki i projektu
O nas	informacja o spółce, opis działalności, inicjatywy pozabiznesowe, nagrody, wyróżnienia
Produkt/usługa	szczegółowy opis projektu, który stanowi źródło przychodu spółki
Zespół	fotografie oraz krótkie biografie kluczowych pracowników
Rynek i konkurencja	opis branży emitenta wraz z prognozami
Wyniki finansowe	firmy sięgające po crowdfunding udziałowy są w zdecydowanej większości startupami, które nie wypracowały jeszcze przychodów. Jeśli jednak nasza działalność trwa kilka lat, warto zaprezentować wyniki finansowe wraz z objaśnieniem
Cele inwestycyjne	w sytuacji, gdy nasza emisja ma na celu sfinansowanie kilku pomniejszych projektów, warto, aby wyszczególnić je wraz z konkretną kwotą
Pakiety inwestycyjne	pakiety upominków dla inwestora, oferowanych wraz z akcjami. Wyjaśnienie sekcji znajduje się w akapicie „Pakiety inwestycyjne”
Media o nas	wykaz istotnych publikacji prasowych
Wyjście z inwestycji	perspektywa i możliwości spieniężenia inwestycji
FAQ	lista najbardziej prawdopodobnych pytań i odpowiedzi, które mogą się pojawić w trakcie emisji

Zakres wiadomości zawartych na stronie będzie uzależniony od dostępnych informacji. Bardzo dobrą praktyką jest wzbogacenie tekstu o spójne grafiki, materiały wideo oraz wykresy. Całość powinna być harmonijna i przyjemna dla oka.
 

Pakiety inwestycyjne
Crowdfunding udziałowy dopuszcza tzw. pakiety inwestycyjne, które poza określoną liczbą akcji pozwalają na otrzymanie benefitów, których wartość zależy od zainwestowanej kwoty. Najczęściej to darmowy produkt, firmowy gadżet, przedpremierowy voucher, zaproszenie do udziału w spotkaniach zarządu. Upominki otrzymujemy zaraz po zakończeniu emisji.

Media relations
Kampania crowdfundingowa skierowana jest do szeroko rozumianej społeczności, a zatem nie powinniśmy pominąć roli mediów w powodzeniu zbiórki. Określmy kluczowe media, które podejmują tematy związane z inwestycjami oraz branżą emitenta. 
Nie bagatelizujemy roli mediów lokalnych, gdyż to właśnie najbliższa społeczność, która zna emitenta, potrafi wyśrubować wynik i liczbę inwestorów.
Kontakt z mediami należy zacząć na minimum trzy miesiące przed startem. Wówczas to zaczynamy docierać z pierwszymi wzmiankami do mediów branżowych. Kilka tygodni przed startem informujemy o planowanej emisji. Temat emisji zaczyna powoli docierać do inwestorów. Warto w tym momencie przemyśleć także tematy dla mediów na czas emisji, gdyż musimy podtrzymać przez okres 60–90 dni zainteresowanie spółką.

Social media
Popularność...