Odpowiedzialna komunikacja, czyli jak w social mediach nie zapomnieć o innych

Nasi klienci i klientki są różni. Mają odmienne zainteresowania, wygląd, poglądy, ale często też specjalne potrzeby komunikacyjne. Dlatego jeśli chcesz docierać ze swoim przekazem do wszystkich swoich odbiorców i odbiorczyń, zastanów się, czy treści, które publikujesz, są dostępne cyfrowo. Sformułowanie to pewnie kojarzy Ci się ze stronami internetowymi, ale tak naprawdę dotyczy wszystkich treści, które są publikowane w internecie – nawet w tych miejscach, które nie należą do nas, jak np. portale społecznościowe, gdzie rzeczywiście nasze możliwości są bardziej ograniczone.
Czym więc jest dostępność cyfrowa? Centrum Rozwoju Kompetencji Cyfrowych podpowiada, że „dostępność cyfrowa to umożliwiający pełny, samodzielny, bezpieczny dostęp do informacji i usług elektronicznych, niezależnie od:

• wieku,
• rodzaju niepełnosprawności,
• sprzętu,
• umiejętności,
• sytuacji”1.

Jak widzisz, istnieje wiele sytuacji, w których nasze korzystanie z internetu jest trudniejsze. Pewnie sam/a też nieraz tego doświadczyłeś/aś – podczas choroby czy w czasie opieki nad energicznym dzieckiem. Bank Światowy podaje, że co najmniej miliard ludzi – 15% światowej populacji – doświadcza jakiejś formy niepełnosprawności. Zadbanie o dostępność treści jest więc w Twoim interesie. Badania w Wielkiej Brytanii pokazały, że 71% internautów rezygnuje z danej strony, jeśli treści w internecie są dla nich niedostępne (więcej na https://businessdisabilityforum.org.uk).

Opisuj zdjęcia

Social media pełne są pięknych zdjęć i grafik. Dlatego zacznijmy właśnie od nich. Czy wiesz, że praktycznie we wszystkich portalach społecznościowych możesz dodawać tekst alternatywny, który opisuje zdjęcie dla osób słabowidzących?
 

Edytowanie po fakcie tekstu alternatywnego na Facebooku jest często niemożliwe, dlatego warto pamiętać o tym od razu. Z drugiej jednak strony Facebook analizuje zdjęcia i samodzielnie dodaje do nich teksty alternatywne (robi to raczej ze względu na algorytm i podsuwanie użytkownikom odpowiednich treści, ale to już inna bajka). Jeśli jesteś ciekawy/a, w jaki sposób Facebook opisał Twoje zdjęcie – kliknij na nie prawym przyciskiem myszki i kliknij „zbadaj”. Zobaczysz fragment kodu i opis zdjęcia automatycznie zaproponowany przez portal.

Gdzie dodać własny tekst alternatywny do grafiki z poziomu profilu?

1. Dodaj zdjęcie.
2. Po lewej stronie na górze wybierz – edytuj.
3. Wybierz tekst alternatywny.
4. Zastąp automatyczny tekst – niestandardowym tekstem.

Ten sposób niestety nie działa wszystkim. Dlatego warto znać też możliwości Creator studio.

Gdzie dodać własny tekst alternatywny do grafiki w Creator studio?

1. Wejdź do Creator Studio (https://business.facebook.com/creatorstudio/).
2. Po prawej stronie wybierz – utwórz nową.
3. Wybierz: Utwórz post.
4. Wybierz: dodaj zdjęcie.
5. Dodaj zdjęcie.
6. Wybierz ikonę ołówka, która pokaże się obok miniatury grafiki.
7. W dostępności wybierz: tekst alternatywny.
8. Uzupełnij swój tekst alternatywny.
    

Dużo chętniej o dodawaniu tekstu alternatywnego przypomina z kolei LinkedIn. Od razu przy dodawaniu grafiki masz możliwość wpisania tekstu alternatywnego, ale też nawet po opublikowaniu – możesz go edytować. Z drugiej jednak strony LinkedIn nie proponuje własnych tekstów.
 

Obrazy, a co na nich?

Nie tylko opisywanie obrazów i grafik, które wrzucamy, ma znaczenie, ale też to, co na nich jest. W mediach społecznościowych możesz dodawać własne grafiki, ale też wybierać spośród teł proponowanych przez Facebooka. Pewnie przyznasz, że wiele z nich jest nieczytelnych dla osób, które nie mają problemu ze wzrokiem, a co dopiero dla tych gorzej widzących. Najważniejsza rada? Zadbaj o kontrast! Najgorsze są połączenia zielonego i czerwonego lub niebieskiego i żółtego – mogą być trudne do odczytania. Jeśli na obrazie znajduje się tekst – staraj się dodawać je na jednolitym tle lub apli.
 

Filmy – co z nimi?

Pewnie każdy z nas chociaż raz próbował wrzucać coś na Instagram Story i męczył/a się, dodając napisy. Ja też tak kiedyś miałam i już chciałam porzucić tę mozolną pracę, gdy dostałam wiadomość: „Dzięki za to, że wszystkie Wasze filmiki są opisane, jestem głucha, ale dzięki Wam nie czuję się wykluczona i wiem, co dzieje się na świecie”. Ta jedna wiadomość sprawiła, że napisy nie są dla mnie jedynie modą, ale realnym zadbaniem o odbiorców i odbiorczynie.
Filmy mogą być problematyczne dla osób głuchych. Jak duże może to być wykluczenie, pokazuje fakt, że tylko w 2018 r. 25% marek przebadanych przez Buffer publikowało wideo przynajmniej raz w tygodniu.
Co możemy w związku z tym zrobić?

• napisy na filmach – uproszczone,
• tłumaczenie na Polski Język Migowy.
   

Mając na uwadze dostępność swojego przekazu, najlepszą praktyką jest decydowanie się na tłumacza/tłumaczkę Polskiego Języka Migowego tam, gdzie jest to możliwe. Dla dużej części głuchych język polski nie jest tak naprawdę językiem ojczystym, więc i nie jest w pełni zrozumiały. Tłumaczenie na PJM wymaga jednak więcej pracy i większych kosztów. Najczęściej więc na tę formę tłumaczenia decydują się organizatorzy festiwali czy wywiadów, które odbywają się w formie live.
Dużo łatwiejsze do przygotowania są oczywiście napisy. Nie tylko mamy na rynku kilka narzędzi do przygotowania transkrypcji, ale i usługa ta nie jest wyjątkowa droga. Zarówno Facebook, YouTube, jak i LinkedIn dają też możliwość szybkiego wgrania swoich własnych napisów do filmów.
Zadbanie o napisy może zresztą pomóc nie tylko osobom, które nie słyszą, ale...