0
9532
Nie ma tekstu, który nie potrzebuje korekty. Choćby był napisany najlepszym językiem, to zawsze można przekazać coś trafniej, krócej. Nie inaczej jest z informacjami prasowymi, które nierzadko powstają pod dużą presją czasu, a ich autorzy nie zawsze mają możliwość wrócić do tekstu po kilku dniach. Pracując w zawodzie PR-owca, musisz posiąść umiejętność szybkiego i poprawnego pisania, a co ważne – stale ją szlifować. Przeczytaj zestawienie najczęściej popełnianych błędów i sprawdź, czy brzmią znajomo!
1. Czy to na pewno wtrącenie?
Wiele osób zastanawia się nad przecinkami przy wtrąceniach. A co, jeśli okaże się, że… to wcale nie jest wtrącenie? W długich zdaniach pojedynczych niekiedy może kusić, aby wstawić przecinek.
Istnieje jednak prosty trik, który pozwoli Ci ocenić, czy naprawdę jest to wtrącenie. Usuń część zdania, którą chciałbyś oddzielić przecinkami. Czy wciąż ma ten sam sens? Nie utraciło ani jednej informacji? Jeśli tak – jest to wtrącenie, które wymaga oddzielenia przecinkami (por. zasada [390]
w Wielkim słowniku ortograficznym PWN).
Jeśli jednak sens został zaburzony i brakuje istotnych informacji, nie jest to wtrącenie – i dlatego też nie oddziela się tego fragmentu przecinkami.
Przykłady:
Ten krem stosowany przez 3 miesiące daje zaskakujące rezultaty.
Ten krem, stosowany przez 3 miesiące, daje zaskakujące rezultaty.
Jeśli pominiesz część stosowany przez 3 miesiące, zdanie, choć nadal będzie miało sens, straci istotną informację. Kiedy krem daje pozytywne rezultaty? W jakich okolicznościach? Nie jest to wtrącenie, a część zdania.
ale już:
Ten pies, owczarek, bardzo lubi biegać.
POLECAMY
Dobra praktyka…
Zapisuj własne błędy. Możesz użyć chociażby tabelki w Excelu – ważne, abyś taki spis miał zawsze pod ręką. Najlepiej w formie: błędna wersja – poprawna wersja. Pozwoli Ci to szybko trafić do tych zwrotów, które najczęściej sprawiają Ci kłopot. A jeśli odpowiednio często będziesz sięgał do tej listy, istnieje szansa, że szybciej nauczysz się poprawnej pisowni.
Jeśli ze zdania usuniesz słowo owczarek, będzie brzmiało: Ten pies bardzo lubi biegać. Nadal ma sens, prawda? To właśnie jest wtrącenie. Należy oddzielić je z obu stron przecinkami.
Sprawdź: Wielki słownik ortograficzny PWN, zasada [390]
https://sjp.pwn.pl/zasady/Wtracone-czlony-zdan-zlozonych-i-pojedynczych;629810.html
2. Wyliczenia. Gdzie postawić przecinek?
Wielu PR-owców ma także problem z wyliczeniami. Są stosowane bardzo często – nie tylko w informacjach prasowych, lecz także na stronach internetowych, w katalogach, ulotkach itp. Najczęściej pojawia się pytanie, czy przy wyliczeniu stawiać przecinek – a jeśli tak, to w którym miejscu?
Jeśli w takim wyliczeniu zawierającym więcej niż jeden przykład znajduje się wyrażenie zawierające jak (np. taki jak, jak na przykład), zawsze stawiaj przed nim przecinek.
Przykład:
Urządzenia, takie jak telefony, tablety i smartwatche, dekoncentrują dzieci na lekcjach.
Na wystawie znajdą się koty różnych ras, jak na przykład ragdoll, devon rex i maine coon.
Co ważne – po wyliczeniu postaw również przecinek lub kropkę.
Sprawdź: Wielki słownik ortograficzny PWN, zasada [380]
https://sjp.pwn.pl/zasady/Przykladowe-wyliczenia-i-wyszczegolnienia-wprowadzane-przez-wyraz-jak;629798.html
Podobnie jest też ze zdaniami, które wprowadzają wyjaśnienia zaczynające się od czyli, to jest, to znaczy. Tu również musisz postawić z dwóch stron przecinki (lub kropkę na końcu zdania).
Przykład:
Ten hotel zawsze drożeje w wysokim sezonie, to znaczy od czerwca do września.
Sprawdź: Wielki słownik ortograficzny PWN, zasada [385]
https://sjp.pwn.pl/zasady/385-90-J-1-Przecinek-w-wyrazeniach-wprowadzajacych-wyjasnienia-i-wyliczenia;629805.html
Kiedy wysyłasz tekst w otwartym pliku…
Wiele osób popełnia ten błąd. Jeśli wysyłasz tekst w pliku otwartym, nie ma potrzeby przenosić znaki wiszące na końcach linijek do kolejnych wersów. Na każdym komputerze może wyświetlać się on nieco inaczej, co sprawia, że w przypadku przenoszenia tekst zwyczajnie się „rozsypie”. Klienci niekiedy zwracają na to uwagę, ale zawsze cierpliwie tłumacz – takie poprawki nanosi się dopiero przed zapisaniem tekstu do PDF.
3. Słowa w niewłaściwym znaczeniu
Ten błąd jest bardzo powszechny – zarówno w mowie, jak i w piśmie. Popełniają go nie tylko PR-owcy. Istnieje naprawdę wiele zwrotów, które zdarza się przeinaczać: w powiedzeniu Bogiem a prawdą część osób niepotrzebnie dodaje między, inni z kolei łączą bądź co bądź z w każdym razie, przez co wychodzi im w każdym bądź razie, a dość powszechnie stosowane jest zamiennie przynajmniej i bynajmniej, chociaż wcale ich znaczenia nie są tożsame. Niekiedy zdarza się też słyszeć przekręcone łacińskie zwroty (najczęściej to nomen omen używane w kontekście notabene). Poniżej znajdziesz zestawienie kilku często popełnianych w tekstach błędów. Jakie słowa zazwyczaj nam się mylą?
Ilość i liczba
Warto zapamiętać, że ilość odwołuje się do rzeczowników niepoliczalnych, a liczba do policzalnych.
Przykłady:
Liczba miejsc ograniczona.
Ilość miejsc ograniczona.
Do ciasta należy wlać małą ilość wody.
Do ciasta należy wlać małą liczbę wody.
O ile pierwszy przykład jest spotykany często, o tyle już w drugim wyraźnie widać, że tylko jedna forma ma rację bytu.
Sprawdź też: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/ilosc-czy-liczba;1856.html
ciężko i trudno
Oba te słowa mają podobny zakres i często stosuje się je zamiennie. Powiesz np. trudna sytuacja i ciężka sytuacja. Ciężko używa się, aby powiedzieć o przytłaczających, przykrych okolicznościach. Jednak coraz częściej spotyka się to słowo w kontekście trudności z czymś. O ile w mowie potocznej jest to akceptowalne, o tyle już w tekstach oficjalnych, pisanych nie powinno mieć miejsca.
Przykład:
Trudno jest znaleźć ten lek w aptece.
Ciężko jest znaleźć ten lek w aptece.
ale już:
Dla wielu Polaków nastały ciężkie czasy.
Dla wielu Polaków nastały trudne czasy.
Sprawdź też: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ciezko-a-trudno;19058.html
przysłowiowy
Nierzadko zdarza się, że w obawie o to, że ktoś nie zrozumie frazeologizmu, dodaje się przysłowiowy lub tak zwany. Tymczasem tego typu wyrażenia są utartymi zwrotami i nie ma potrzeby dodatkowego podkreślania, że nie powinno się traktować ich dosłownie.
Przykład:
Nie wiadomo, czy taki Kowalski będzie wiedział, jak korzystać z tego urządzenia.
Nie wiadomo, czy taki przysłowiowy Kowalski będzie wiedział, jak korzystać z tego urządzenia.
jaki i który
Wbrew pozorom nie są to synonimy. Skąd zatem wiedzieć, którego z nich użyć? Jaki odnosi się do cech, precyzuje opis. Z kolei który wskazuje po prostu typ rzeczy, osób czy zjawisk. Pomocne może być rozwinięcie: taki – jaki oraz ten – który. Jeśli nawet w myślach uzupełnisz zdanie, stanie się jasne, którego zaimka użyć.
Dostał (taki) prezent, o jakim nawet nie śmiał marzyć. – nie: ten prezent, tylko taki prezent
Dostał prezent, o którym nawet nie śmiał marzyć.
To (ta) klasa, która przysparza nauczycielom najwięcej problemów. – nie: taka klasa, tylko ta klasa
To klasa, jaka przysparza nauczycielom najwięcej problemów.
Ten krem ma dużo (tych) składników, które pomagają regenerować blizny. – nie: takie składniki, tylko te składniki
Ten krem ma dużo składników, jakie pomagają regenerować blizny.
Sprawdź: https://nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/ojczysty-dodaj-do-ulubionych/ciekawostki-jezykowe/ktory-i-jaki,cltt,K
Coraz więcej osób zna ten błąd!
O ile jeszcze parę lat temu wiele osób mówiło wziąć coś na tapetę, coraz popularniejszy staje się poprawny zwrot wziąć coś na tapet. Dlaczego to prawidłowa forma? Otóż chodzi o tapet – czyli dawniej stół pokryty suknem, przy którym odbywały się obrady.
4. Innymi słowy… wyrazy poza zdaniem
Często też pojawia się potrzeba użycia zwrotów, które mają coś doprecyzować. To wyrażenia, które składniowo nie są powiązane z resztą zdania. O jakie zwroty chodzi? To m.in. i: jak widać, mówiąc wprost, krótko mówiąc, innymi słowy, słowem, ściśle mówiąc, sądzę. Fakt, że nie są powiązane składniowo ze zdaniem, sprawia, że można mieć wątpliwości co do interpunkcji.
Wielki słownik ortograficzny mówi jasno: takie wyrażenia powinny być oddzielone przecinkiem z obu stron lub przecinkiem i dwukropkiem.
Przykład:
Nie poszła wczoraj do kina, sądzę: nie miała ochoty.
Nie poszła wczoraj do kina, sądzę nie miała ochoty.
Jak widać, potrzeba dużo czasu, aby nauczyć się gry na skrzypcach.
Jak widać potrzeba dużo czasu, aby nauczyć się gry na skrzypcach.
Miał trudne dzieciństwo, krótko mówiąc,
był z domu dziecka.
Miał trudne dzieciństwo, krótko mówiąc
był z domu dziecka.
Sprawdź: Wielki słownik ortograficzny PWN, zasada [389]
https://sjp.pwn.pl/zasady/Wyrazy-i-wyrazenia-niebedace-czesciami-zdania;629809.html
Cztery słowa, których PR-owcy często używają w niewłaściwym znaczeniu:
- dedykowany – dedykuje się komuś książkę lub utwór, natomiast produkt może być przeznaczony dla kogoś,
- atencja – to szacunek, poważanie, a nie uwaga. Dziś jeszcze formalni...
Dalsza część jest dostępna dla użytkowników z wykupionym planem
